Nội dung của công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu

Nội dung chăm sóc sức khỏe ban đầu theo Tuyên ngôn Alma Ata

Gồm 8 điểm (ELEMENTS):

·        Education: Giáo dục sức khoẻ.

·        Local disease control: Phòng chống các bệnh dịch tại địa phương.

·        Expanded program of immunization: Chương trình tiêm chủng mở rộng.

·        MCH and family planing: Bảo vệ bà mẹ trẻ em — Kế hoạch hoá gia đình.

·        Essential drugs: Cung cấp thuốc thiết yếu.

·        Nutrition and food supply: Cung cấp lương thực - thực phẩm và cải thiện bữa ăn.

·        Treatment and prevention: Điều trị và phòng bệnh.

·        Safe water supply and sanitation: Cung cấp đủ nước sạch và thanh khiết môi trường.

Nội dung 10 điểm về chăm sóc sức khỏe ban đầu tại Việt Nam

Dựa vào mô hình sức khoẻ và bệnh tật, mỗi nước sẽ chọn thứ tự ưu tiên cho thích hợp.

Nước ta chấp nhận nội dung 8 điểm của Tuyên ngôn Alma Ata và bổ xung thêm 2 điểm thành nội dung 10 điểm để phù h ợp với hoàn cảnh hiên nay của Việt nam. Hai điểm được bổ xung là:

·        Quản lý sức khoẻ.

·        Kiện toàn mạng lưới y tế.

Giáo dục sức khoẻ

Nhằm đạt được 2 mục tiêu:

-        Phổ cập kiến thức y học thường thức về bảo vệ sức khoẻ cho toàn dân.

-        Để mọi người có nhận thức rằng chăm sóc sức khỏe ban đầu là trách nhiệm của mọi người, của toàn xã hội.

Nội dung giáo dục sức khoẻ phải:

-        Phù hợp với tình hình cụ thể của từng địa phương (mô hình bệnh tật, vấn đề ưu tiên, việc triển khai các chương trình y tế...).

-        Tôn trọng các nguyên tắc giáo dục.

-        Phong phú về hình thức giáo dục (nghe, nhìn, làm mẫu...).

-        Tổ chức và động viên được các đoàn thể, các tổ chức, các đối tượng cùng tham gia.

Phòng chống các bệnh dịch lưu hành ở địa phương

-        Khống chế và tiến tới thanh toán ở mức độ khác nhau một số bệnh dịch lưu hành như dịch hạch, dịch tả...

-        Phòng chống một số bệnh truyền nhiễm như sốt rét, bệnh xã hội, AIDS.

-        Giảm tỷ lệ mắc bệnh cấp tính như tiêu chảy, lỵ, nhiễm khuẩn hô hấp cấp.

-        Quản lý, theo dõi các bệnh mạn tính như bệnh phong, lao, tâm thần, động kinh, bứu cổ...

Chương trình tiêm chủng mở rộng

Mục tiêu đề ra là 100 % trẻ em dưới 1 tuổi phải được tiêm phòng đầy đủ 7 bệnh truyền nhiễm (lao, bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt, sởi và viêm gan B) và 90 % trẻ em dưới 5 tuổi được tiêm phòng nhắc lại.

Bảo vệ bà mẹ trẻ em kế hoạch hoá gia đình

•   Giảm tỷ lệ dân số một cách thích hợp: Mỗi gia đình phải có kế hoạch sinh đẻ cho phù hợp với hoàn cảnh kinh tế của mình nhằm đảm bảo cho gia đình được phồn vinh, hạnh phúc, nuôi con khoẻ, dạy con ngoan, các con phải được học hành đến nơi đến chốn.
•       Giảm tỷ lê tử vong của trẻ dưới 1 tuổi xuống còn 30 % vào năm 2005, 25% vào năm 2010.
•     Tăng cường dinh dưỡng cho bà mẹ và trẻ em.

Cung cấp thuốc thiết yếu

Định nghĩa  thuốc thiết yếu: thuốc thiết yếu là thuốc đáp ứng được nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho đông đảo nhân dân

Quan niệm về thuốc thiết yếu

·        Hiện nay trên thế giới có trên dưới 4OO.OOO loại thuốc đang lưu hành cạnh tranh lẫn nhau. Có nhiều loại thuốc tốt giá rẻ, nhưng những loại cần thiết thì quá đắt.Việc sử  dụng thuốc ngày càng trở nên phức tạp, tạo sự bất bình giữa người giàu người nghèo. Người ta ước tính có 7O% dân số thế giới ở các nước đang phát triển chỉ hưởng được 15% số thuốc đang lưu hành và nhiều nơi người bệnh không có đủ các thứ thuốc cần thiết cũng như là loại thuốc thông thường.

·        Do vậy chương trình thuốc thiết yếu là một nội dung quan trọng quyết định cơ sở vật chất nền tảng cho Chăm sóc sức khỏe ban đầu

Tủ thuốc gia đình nên được xây dựng trên danh mục thuốc thiết yếu được Bộ Y tế ban hành dựa trên Danh mục thuốc thiết yếu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Sau đây là một danh mục giới hạn:

STT	Tên thuốc và hàm lượng	Ghi chú
1	Thuốc tê: ·         Novocain 1%, 2%, 3%
2	Thuốc cảm sốt, hạ nhiệt giảm đau: aspirin, paracetamol, viên xuyên hương Dầu xoa, cao xoa
3	Thuốc chống giun sán	Mua theo đơn
4	Thuốc chống nhiễm khuẩn: ·         Penicillin 400000 đv ·         Sulfamid các loại ·         Tetracyclin 0,25
5	Thuốc ngoài da: Cồn ASA, cồn BSI DEP, Mỡ tetraxyclin
6	Thuốc sát trùng: Cồn 70 độ, Cồn iod
7	Thuốc đau dạ dày: ·         Thuốc chống acid như Alusi
8	Thuốc chống tiêu chảy, lỵ, Viên berberin, Men tiêu hoá sống.
9	Thuốc bù nước, điện giải ORS
10	Thuốc phụ nữ	Dùng theo đơn
11	Thuốc mắt: Sulfaxylum, Kẽm sulfat hay cloramphenicol 0,4%, Mỡ tetraxyclin 1%
12	Thuốc an thần: - Viên rotunda
13	Thuốc ho, hen: -Viên ho terpin-codein, Xiro ho bổ phế, Viên hen theophylin
14	Thuốc nhỏ mũi: sulfarin hay naphazolin

 

Cung cấp thuốc thiết yếu là cung cấp đủ thuốc cho công tác phòng bệnh, chữa bệnh từ tuyến xã đến tuyến tỉnh, đẩy mạnh sản xuất thuốc trong nước, giảm ngoại nhập, cụ thể là:

Lập kế hoạch sử dụng thuốc và dự trữ thuốc một cách thích hợp dựa trên mô hình sức khoẻ và bệnh tật.

Tìm vốn để quay vòng thuốc, mở quầy thuốc.

Tổ chức xây dựng và kiểm tra túi thuốc của y tế thôn bản, y tế tư nhân, nguồn thuốc trong địa phương, đề phòng thuốc giả, thuốc hỏng...

Đảm bảo đủ thuốc tối thiểu cần thiết và thuốc chủ yếu.

Hướng dẫn và kiểm tra sử dụng thuốc an toàn hợp lý.

Tuyên truyền hướng dẫn trồng, kiểm tra, chế biến và sử dụng thuốc nam ở cộng đồng.

Quản lý tốt thuốc và trang thiết bị y tế.

Cung cấp lương thực - thực phẩm và cải thiện bữa ăn

Là hoạt động liên ngành nhằm cải thiên bữa ăn đủ năng lượng, đủ chất lượng trong khẩu phần ăn hàng ngày, chú ý tăng cường các loại thực phẩm giàu chất đạm cho trẻ em và phụ nữ có thai.

Điều trị và phòng bệnh

Giải quyết tốt các bệnh thường gặp.

Xử lý tốt các bệnh cấp tính, cấp cứu chuyên khoa.

Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh theo hướng quản lý tại cộng đồng.

Giáo dục sức khoẻ cho cộng đồng nhằm ngăn ngừa các bệnh lây truyền, các bệnh dịch và các bệnh xã hội.

Cung cấp đủ nước sạch và thanh khiết môi trường

Tuyên truyền giáo dục sử dụng nước sạch, sử dụng nhà tắm, hố xí hợp vê sinh; xử lý nước thải, phân, rác đúng qui trình kỹ thuật.

Tổ chức phối hợp liên ngành trong việc thực hiên vê sinh công cộng, thực hiên phong trào 3 diêt (ruồi, muỗi, chuột).

Lập kế hoạch xây dựng, hướng dẫn sử dụng và bảo quản 3 công trình vê sinh (nhà xí, nhà tắm, giếng nước)

Quản lý sức khoẻ

Quản lý sức khoẻ là biên pháp chăm sóc sức khỏe ban đầu chủ động, tích cực, đồng thời là sự tổng hợp của nhiều biên pháp chăm sóc về xã hội và y tế. Do đó, phải có sự phối hợp hoạt động đa ngành và liên ngành trong lĩnh vực này.

Mục tiêu của quản lý sức khoẻ là hạ thấp tỷ lê bệnh tật, tàn phế và tử vong, nâng cao sức khoẻ cho nhân dân.

Đối tượng của quản lý sức khoẻ là người dân từ lúc mới sinh cho đến lúc chết.

Phương châm quản lý sức khoẻ là:

Khám sức khoẻ định kỳ để chủ động phát hiên bệnh và điều trị kịp thời.

Lập hồ sơ sức khoẻ các nhân: Ghi chép đầy đủ tình trạng sức khoẻ, bệnh tật của bệnh nhân để theo dõi và có biên pháp điều t rị, chăm sóc phù hợp, kịp thời.

Phổ biến kiến thức y học thường thức để người dân có thể tự cấp cứu cho nhau khi cần thiết.

Củng cố mạng lưới Hội chữ thập đỏ ở cơ sở.

Khám toàn diên khi bệnh nhân đến cơ sở y tế để không bỏ sót các bệnh khác kèm theo.

Khám chuyên khoa để phát hiên các bệnh hàng loạt như lao, mắt hột, phong, bệnh phụ khoa, bướu cổ...

Kiện toàn mạng lưới y tế cơ sở

Kiên toàn mạng lưới y tế cơ sở là mối quan tâm hàng đầu của ngành y tế Việt nam, là nội dung và biên pháp quan trọng nhất để đảm bảo sự thành bại các nội dung khác của chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Mục tiêu của kiên toàn mạng lưới y tế cơ sở là:

Mỗi xã có 1 trạm y tế, khu vực có phòng khám đa khoa khu vực.

100% cán bộ y tế vào biên chế nhà nước.

Có đủ lượng cán bộ y tế cần thiết với qui mô 1 cán bộ y tế cho 1000 - 3000 dân với cơ cấu 1 trạm trưởng chuyên khoa cộng đổng, 1 y sĩ về y học cổ truyền, 1 nữ hộ sinh biết chăm sóc trẻ em và y học xã hội.

Nội dung:

Hoạt động của trạm y tế phải đổi mới theo hướng thực hiên các chương trình y tế.

Cán bộ y tế cơ sở phải được đào tạo lại để đáp ứng được yêu cầu mới của công tác:

Biết chẩn đoán cộng đổng và xác định được vấn đề ưu tiên.

Xác định được nhu cầu y tế cơ sở.

Phân tích nguyên nhân vấn đề y tế dựa trên điều tra cộng đổng t ại địa phương mình công tác.

Biết lập kế hoạch y tế theo năm, quí, tháng.

Biết tổ chức thực hiên kế hoạch.

Biết đánh giá kết quả thực hiên.

Biết ý nghĩa, cách tính toán và viết báo cáo về 25 chỉ số thống kê cơ bản ở tuyến y tế cơ sở.


Nguồn http://yhvn.vn/tai-lieu/dai-cuong-ve-dinh-duong-va-suc-khoe
http://www.dohongngoc.com/web/o-noi-xa-thay-thuoc/cham-soc-suc-khoe-ban-dau/
http://www.gopfp.gov.vn/documents/18/105710/5.Cham+soc+suc+khoa+ban+dau.pdf